Kathleen vertelt...
Onze voorbereidingen
'Nina mpango' betekent 'Ik heb een plan' in het Swahili. Hoe het komt dat ik dat weet? Omdat ik me al maanden in deze taal verdiep, en vooral de woorden oplijst die me zinvol lijken voor ons avontuur. Zo weet ik intussen ook dat 'hasira mbwa' boze hond betekent. Zo'n mormel heeft het steeds op mijn kuiten gemunt. 'Nina njaa' betekent 'ik heb honger' en met 'asante' zeg ik 'dankjewel'. Terwijl ik me de taal eigen maak, duikt Paul in de namen van voetballers. Vijf jaar geleden ontdekte hij op onze fietsreis naar Singapore dat de kennis van voetballers ons vaak verder brengt dan de kennis van de lokale taal. Eén naam van een voetballegende kan ervoor zorgen dat we in een mum van tijd vrienden worden met de lokale agent, kruidenier of douanebeambte.
Toch blijf ik bij mijn studie van het Swahili. Omstaanders beweren dat wie naar Afrika reist, best geen plan in gedachten heeft. Je zou er ter plekke niets aan hebben. Dat geloof ik niet. Want de zin 'Nina mpango' bestaat in een Afrikaanse taal die door 150 miljoen mensen gesproken wordt. Er zullen daar dan toch wel een paar mensen tussen zitten die weten hoe het voelt om een plan te hebben?
Daarom bereid ik me toch voor op onze tocht: het traject, de mensen die we willen bezoeken, de lengte van de reis, de geschiedenis en politieke situatie van de landen op onze route. Misschien loopt het onderweg inderdaad allemaal anders dan verwacht. Maar plannen is fijn. Het is al een beetje vertrokken zijn, sfeer snuiven, opwinding voelen, dromen en fantaseren. Trouwens, om een plan in het honderd te kunnen laten lopen, moet je er eerst een hebben.
Als tiener zag ik tijdens de examenperiode ook heil in de voorbereiding. Ik stak uren in het uittekenen van een studieschema: met een liniaal trok ik kaarsrechte horizontale en verticale lijnen over een blanco blad. Elk vakje werd ingekleurd met blauw voor de hoofdvakken, groen voor de bijvakken, geel voor de pauzetijd en paars voor de reservetijd. Schoot mijn potlood uit of maakte ik een schrijffout, dan was dat een reden om het hele schema opnieuw uit te tekenen. Een perfect studieschema garandeerde een perfecte kennis van de leerstof. Het kwam niet bij mij op dat stoppen met schema's opstellen en beginnen studeren daar ook toe zou kunnen bijdragen.
Op dezelfde - noem het obsessieve - wijze buig ik me over de Afrikaanse wegenkaart. Hoe vaker ik die openvouw, hoe meer kans dat we onderweg geen ongemakken tegenkomen. Hoe mooier ook de website, hoe vlotter de tocht. En hoe langer ik naar de lege ruimte van de Soedanese woestijn staar, hoe groter de kans dat daar op fietsafstand wachtposten met watervoorzieningen te vinden zijn, ook al staan ze op onze kaart niet aangegeven.
We beperken ons niet tot studeren en onderzoeken. We bezoeken het Afrikaans studiecentrum van de Universiteit Leiden, wisselen kennis en contacten uit en zijn drie uur later lid van the African Community, een gemeenschap van een 800-tal onderzoekers, journalisten, artiesten, schrijvers en meer. We gaan naar de jaarlijkse Afrikadag in Amsterdam, zetten onze schroom opzij en stappen op Afrikaanse sprekers af, die speciaal voor deze dag vanuit Oeganda en Malawi zijn overgevlogen.
En dan zijn er nog de boeken. Ik verslind lectuur en reisverslagen van fietsers die ons voorgingen. Uiteraard maak ik keuzes: de rampverhalen blijven op de rekken van de bibliotheek staan. Verhalen van fietsers die enthousiast terugblikken op hun avontuur krijgen mijn volle aandacht. Paul leest ook een boek. Eén boek. Het SAS Survival Handboek. Hoe overleef je in het wild, op land, op zee en in de stad? Ieder zijn ding.
Met elk uur voorbereiding voeg ik vermeende houvasten toe aan mijn bagage. Misschien kan ik erop terugvallen als de nood hoog is. Misschien ook niet. Maar een mens moet wat met zijn tijd in afwachting van het vertrek. Dus neem ik er het Swahili-studieboek weer bij. Ik leg de lijst met reeds verzamelde woorden voor me neer en ga op zoek naar nieuwe nuttige begrippen. Onderaan de linkerkolom schrijf ik met blauwe pen het woord 'Saidia'. In de rechterkolom komt op dezelfde hoogte de betekenis van het woord. Links staat 'Saidia'. Rechts staat 'Help!' Ik knik tevreden.